Fizik ve felsefe, insanın evreni anlama çabasının iki yönüdür. Fizik, evrenin yasalarını açıklarken; felsefe, o yasaların ardındaki anlamı sorgular. Kadim bilgelik, bu iki alanı hiçbir zaman ayırmamış; bilimi ruhun, felsefeyi de bilincin dili olarak görmüştür. Çünkü her ikisi de aynı hakikatin farklı tezahürleridir.

Modern çağda bu birlik kuantum fiziğiyle yeniden doğdu. Artık gözlemcinin rolü, bilincin madde üzerindeki etkisi ve enerjinin doğası felsefenin alanına yeniden girdi. “Evreni kim gözlemliyor?” sorusu, hem fiziksel hem metafizik bir sorgulama hâline geldi. Böylece bilim ve bilgelik yeniden aynı masada buluştu.

Doğu felsefesi, evrenin özünü “boşlukta var olan bilinç” olarak tanımlar. Fizik de bu boşluğu enerji dalgalarıyla doldurur. İnsan farkındalığı bu iki alan arasında köprü kurar: gözlemleyen zihin, gözlemlenen evrenle bir bütün hâline gelir. Gerçek bilgi, deney ve sezginin buluştuğu noktada doğar.

Konuyla ilgili şu yazılarımızı da okuyabilirsiniz: “Fizik ve Fizik Ötesi”, “Gerçeklik (Gerçek Biz Ona Baktığımız Zaman Oluşur)” ve “Evrenin Dili Matematik”. Bu yazılar, madde ile bilincin kesiştiği yerde yükselen felsefi derinliği ve kuantum bilincinin ışığını anlatır