Binlerce yıldır insan bedenine “sadece bir et parçası” gibi değil, bir enerji sistemi olarak bakan geleneksel tıpta, nefes temel bir akıştır.
Sufi öğretilerinde ise nefes, yalnızca bedeni değil, ruhu dengeleyen bir sır kapısıdır.
Bu yazıda Çin, Hint ve Anadolu gelenekleriyle Sufi bakışını aynı masada buluşturuyoruz:
Yaşam enerjisi, nefesin içinden nasıl geçer?
Qi, Prana ve Nefes
- Çin tıbbında nefesle alınan yaşam gücüne Qi denir. Bu enerji, meridyen adı verilen kanallar boyunca akar.
- Hint Ayurveda’sında bu enerjiye Prana adı verilir. Nefesle alınır ve “nadiler”de dolaşır.
- Her iki gelenekte de hastalık, enerjinin dengesiz veya tıkanmış olmasından doğar.
Peki Sufiler buna ne der?
Sufilikte Nefes: Ruhun Nabzı
Sufilere göre her nefes, Allah’ın insanla olan bağıdır. “Nefes almak” sadece hayatta kalmak değil, varlıkla hizalanmak demektir.
İbn Arabi’ye göre insanın nefesi, İlahi Nefes’in bir yansımasıdır.
Sufiler bunu “Nefes-i Rahmani” olarak tanımlar: Her şeyin özü.
Burada dikkat çekici olan şey şu:
Sufi nefesi de, Prana gibi, Qi gibi, yalnızca fiziksel değil; ruhsal ve kozmik bir akıştır.
Duyguların Dili: Nefesin Ritmi
Geleneksel tıpta her duygu, bir organla ilişkilendirilir:
| Duygu | Organ | Enerji Etkisi |
| Öfke | Karaciğer | Enerji yukarı fırlar |
| Korku | Böbrek | Enerji aşağıya çöker |
| Üzüntü | Akciğer | Nefesi daraltır |
| Neşe | Kalp | Enerjiyi yayar |
Sufi geleneğinde ise her duygu, kalbin hâli olarak görülür.
Kalp sıkıldığında nefes daralır. Gönül ferahladığında nefes açılır.
Sufi dervişin amacı, nefesi yumuşatarak kalbi de yumuşatmaktır.
Nefesle Denge: Anadolu’dan Bir Uygulama
Anadolu’nun eski halk hekimliğinde “nefesli hoca”lar vardı.
Bunlar hastanın bedenine değil, nefesine bakardı.
Bir örnek uygulama:
Hasta konuşurken gözlenir.
Hoca, nefesin nerede takıldığını sezgisel olarak “duyar”.
Ardından o bölgeye sessizce dua ve niyetle nefes gönderir.
“Bismillah” diyerek hastanın alnına veya göğsüne üfler.
Bu, modern psikolojideki “beden duyumları” yaklaşımına çok benzer:
Bedende sıkışan enerji, bilinçli nefesle açılır.
Nefes: Doğunun Ortak Damarı
Farklı kültürler, farklı kelimeler kullansa da nefesin taşıdığı anlam değişmez:
Yaşam, denge, şifa, bağ.
| Gelenek | Nefesin İsmi | Anlamı |
| Çin | Qi | Yaşam gücü |
| Hint | Prana | Hayat nefesi |
| Anadolu | Üfleme/Niyet | Şifa |
| Sufi | Nefes-i Rahman | İlahi Bağ |
Hepsi aynı şeyi söyler:
Nefes, sadece hava değil; bilinçli bir titreşimdir.
Denge, bu titreşimi fark etmekle başlar.
Nefes Almak Şifa Olabilir
Modern tıp, nefesi fiziksel olarak ölçer.
Geleneksel tıp ise nefesi dengeleyen ve düzenleyen bir unsur olarak görür.
Sufi ise der ki:
“Her nefes, ya seni yüceltecek ya da senden alacak.”
Şifa, çoğu zaman dışarıdan değil, içeriden gelir.
Ve içerideki ilk kapı, hâlâ aynı: Nefes.
Bizi X (Twitter)hesabımızdan Takip Edin
Okunması tavsiye edilen yazılar:
Geleneksel Tıpta Sağlık ve Formda Kalma Yolları
