Evren Sandığımızdan Daha Geniş Olabilir mi?
Her sabah aynı gökyüzü, aynı beden ve aynı dünya… Ama ya bu yalnızca bir perdeyse? Ve perdenin arkasında, farklı yasalarla işleyen başka evrenler varsa? Modern bilimin önerdiği çoklu evren teorisi, yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda zihinsel ve metafiziksel bir genişleme çağrısıdır.
Tıpkı insan bedenindeki meridyenlerin yalnızca görünen dokularla sınırlı olmayıp enerji boyutuna uzanması gibi, evren dediğimiz yapı da belki yalnızca bir “katman”dır.
Bilimin Çoklu Evren Anlayışı
a. Kozmik Köpük: Enflasyon Teorisi
Evrenin ilk anlarında gerçekleştiği varsayılan kozmik şişme, sadece bizim evrenimizi değil, birbiriyle temas etmeyen “cep evrenleri” de doğurmuş olabilir. Bu evrenler, köpük gibi uzayda birbiriyle komşu ama erişilmez alanlar yaratır. Her biri ayrı bir “gerçeklik balonu”.
b. Kuantum Dallanma: Her Karar Bir Evren
Kuantum fiziğinin Many-Worlds yorumuna göre, her ihtimal farklı bir evrende gerçekleşir. Şu an bu yazıyı okuyorsan, bir başka evrende belki de yazarı sensin. Zen’in “tek anın içinde sonsuz olasılık vardır” öğretisiyle neredeyse birebir örtüşen bu yaklaşım, bilimin Zen’le dansıdır.
c. Sicimsel Sonsuzluk: Brane’lerin Çarpışması
Sicim teorisi, evrenimizi bir “zar” (brane) olarak tanımlar. Bu zar, başka boyutlarda yüzen diğer zarlarla çarpışabilir. Her çarpışma yeni bir evrenin tohumu olur. Bu bir “kozmik doğum döngüsü”dür. Tıpkı Yin ile Yang’ın etkileşimi gibi.
Çoklu Evren ve Doğu Felsefesi: Bir Çelişki mi, Bütünleşme mi?
Zen’e göre evren, zihnin bir tezahürüdür. Gerçeklik sabit değil, akan ve değişen bir aynadır. Bu bakışla çoklu evren teorisi bir fantezi değil, zaten içsel olarak deneyimlenen bir hakikatin dışa vurumudur.
Budist öğretiye göre “binlerce alem”, her an zihnin doğasından doğar.
Taoist metinler, evrenin “aynı nehirde asla iki kez yıkanamayacağın” kadar akışkan olduğunu söyler.
Kadim Hint kozmolojisinde Brahma’nın her nefesi bir evren yaratır, bir nefeste yıkar.
Modern fizik, Doğu’nun sezgisel bilgeliğini matematiksel bir dile çeviriyor olabilir mi?
Ben Kimim, Hangi Evrenin Yolcusuyum?
Çoklu evren teorisi, “ben kimim?” sorusunu daha da derinleştirir.
Eğer her karar başka bir evren yaratıyorsa, seçen kimdir?
Eğer her ihtimal yaşanıyorsa, özgür irade nedir?
Her evrende başka bir “ben” varsa, gerçek öz hangisidir?
Zen burada yine söze girer:
> “Gerçek benlik, ne doğar ne yok olur. O sadece her evrende yankılanan sessizliktir.”
İçsel Kozmos: Çoklu Evren Senin İçindedir
Belki de çoklu evren dışarıda değil. Belki her meditasyon, seni başka bir evrene götüren kapıdır.
Tıpkı beden meridyenlerinin yalnızca fiziksel değil, galaktik enerji hatlarını da taşıması gibi…
Her karar, her niyet, her düşünce başka bir evreni tetikleyen bir enerji kıvılcımıdır.
Çoklu evreni anlamak, evrenleri “dışarda” aramak değil, onları içindeki sonsuz potansiyelde fark etmektir.
Son Söz: Sonsuzluğun İçinden Gelen Sessizlik
Çoklu evren teorisi, yalnızca fiziksel bir model değil; varoluşu yeniden düşünmeye çağrı.
Kuantumun diliyle, Zen’in suskunluğu arasında kurulmuş bir köprüdür bu.
Her evren, aynı anda hem bir hayal hem de bir hakikat olabilir.
Ve belki de sen — şu an bu yazıyı okuyan, düşünen, sorgulayan sen —
çoktan başka bir evrende bu gerçeği hatırlıyorsundur.
Turhan Durgun
Bizi X (Twitter)hesabımızdan Takip Edin
